winkelmandje

Aregnasan Waldorfschool, Jerevan, Armenië

Zuid-West Azië en Kaukasus

Armenië ligt in de zuidelijke Kaukasus en heeft de bezoeker veel te bieden: een lange geschiedenis, natuurschoon en een interessante cultuur. Het is het eerste land waar – in het jaar 301 – het christendom tot officiële staatsreligie uitgeroepen werd. Er zijn veel kerken en kloosters te bezichtigen, veelal op spectaculaire plekken, en overal kan men kruisstenen vinden, eenvoudig of kunstig bewerkt, elk exemplaar weer anders.

Geschiedenis van de Waldorfschool in Jerevan

De vrije Aregnazan(=zon)school van Armenie staat in de hoofdstad Jerevan.

Het voorzichtige begin van de Vrije School in Jerevan, de hoofdstad van de voormalige sovjetrepubliek Armenië, vond plaats in 1994. In een bestaande staatsschool werden klas 1 en klas 3 officieel erkend als experimentele klassen.

De vijandigheden rond de Nagorno-Karabach regio waren net aan het verminderen, het land verkeerde in een diepe economische crisis, er was nauwelijks elektriciteit en het onderwijssysteem was vrijwel kapot. Klaslokalen konden niet verwarmd worden en er was gebrek aan het meest elementaire materiaal.

In Duitsland werd de vereniging 'ARARAT' opgericht die nog steeds geld voor Armenië inzamelt, de hulp coördineert en de eerste financiële middelen ter beschikking stelde. Het IHF kan dankzij regelmatige schenkingen voor deze school hier substantieel aan bijdragen.

Huisvesting

De school is destijds gestart binnen een bestaande staatsschool. Er ontstonden steeds meer ernstige problemen met de directrice van de gastschool naarmate de vrijeschoolpedagogie en -klassen aan populariteit wonnen. Elk jaar knapte de school een lokaal op om meer leerlingen te kunnen ontvangen, en elk jaar nam de staatsschool het opgeknapte lokaal weer terug voor eigen leerlingen. Dit gaf veel spanning.

De school kwam in 2004 voor de keus te staan: particuliere school worden of ophouden. De private school heet nu Aregnazan (= zon) Waldorfschool.

Door de aanhoudende actieve tegenwerking van de directrice van de gastschool zag het er tot voor kort soms nog naar uit dat een andere locatie gevonden zou moeten worden. In 2008 kon er gelukkig een nieuw huurcontract afgesloten, niet meer met de staatsschool, maar direct met de regering. De Waldorfschool kan tot 2038 op haar huidige locatie blijven. Bovendien is de ruimte uitgebreid met bijna 60% (tot 1526 m2) maar de huur is slechts met 20% verhoogd.

Momenteel (2018) zijn er 492 kinderen. De laatste 4 jaar kon steeds met 2 eerste klassen worden begonnen. De klassen zin vol, en het gebouw ook en kan niet uitbreiden. Sinds september 2018 zijn de klassen 10, 11 en 12 van de bovenbouw ondergebracht in het gebouw van het Postkantoor, even verderop in de zelfde straat. Hierdoor is er weer ruimte, waardoor de dubbele stroom doorgang kan vinden.

Er is ook een grote zaal, die nu vrij benut kan worden. De huur bedraagt 1½ keer zoveel als de huur van het hele huidige schoolgebouw. De inkomsten van 1 klas dekt de huur. Dit geeft genoeg ruimte in de school om de ontwikkeling van de dubbele stroom niet te hoeven afbreken. Er was wel verbouwing nodig om het voor de bovenbouw bruikbaar te maken: een lokaal is verbouwd tot 2 toiletruimtes. Met het Postambt is een overeenkomst gesloten van 3 jaar, en de hoop en verwachting is dat dit met 3 jaar verlengd kan worden.

Uit een bijeenkomst voor ouders is gebleken dat ze bereid zijn hun kinderen naar de rand van de stad te brengen.

11 km van de school verwijderd is een braak stuk land gekocht ter grootte van 3,6 hectare. De buurman is een voormalige en nog steeds betrokken ouder. De dochters van de schoolleidster mevrouw Tsovinar hebben dit gefinancierd, ze zijn ouders en leerkracht. In de toekomst zal het worden geschonken om hier een nieuwe school te gaan bouwen. Provisorisch is er een afgrenzing gemaakt. Er is water aanwezig, omdat de leidingen al aanwezig waren, ivm de bestemming van landbouw: datsha’s. Dit water is goed voor irrigatie en drinkwater. De 4e klas heeft hier hun landbouwprakticum gehad.

De school geeft seminars over Waldorfpedagogie en antroposofie. Dit is verplicht voor de nieuwe en jonge leerkrachten. Er is voldoende belangstelling voor antroposofie. Daarom is er het vertrouwen dat de school in de toekomst voorzien is van een generatie gemotiveerde en geschikte jonge leerkrachten. De verwachting is dat het in de toekomst mogelijk is om 2 scholen met een dubbele stroom te hebben.

Als er schoolinspectie komt, wordt dit grondig aangepakt. De school krijgt dan gedurende twee weken de inspectie van het ministerie van onderwijs. Deze inspectie wordt in alle klassen door achttien inspecteurs voor alle vakken uitgevoerd; de uitkomsten zijn altijd zeer positief.

Twee jaar achtereen hebben de leraressen Duits de prijsvraag van de Duitse ambassade gewonnen. Zij wonnen een reis naar Duitsland en een verblijf van 4 weken om bijscholingscursussen te volgen.

Leiding

De school wordt kundig geleid door mevrouw Tsovinar of ook wel 'moeder Tsovinar' genoemd. Ze is bekend met de antroposofie en het vrijeschool onderwijs; ze geeft de school een bedding met visie, warmte, duidelijkheid en zakelijkheid. Ze is aanwezig bij de lerarenvergaderingen en beslist na overleg met het lerarencollege.

Directrice Tsovinar kent de weg in de politiek en dat heeft voordelen.

Gebruikelijk is dat scholen veel geld betalen om wensen mogelijk te maken, daar doet deze school niet aan mee. Dat betekent dat de normale paden vaak niet te gaan zijn; dit vraagt om creatieve, ongebruikelijke oplossingen.

Er wordt crowdfunding gezocht in binnen- en buitenland.

Heilpedagogie

De school is tevens bezig aangepast onderwijs te ontwikkelen voor kinderen die bijzondere zorg nodig hebben. Ze zitten tijdens het periode-onderwijs bij hun leeftijdsgenoten in de klas en na de pauze wordt er individueel met hen gewerkt in het appartement dat hiervoor is gehuurd, dicht bij school. In iedere klas zijn 1 à 2 kinderen opgenomen die bijzondere zorg nodig hebben.

In oktober 2008 kwamen 2 leraressen die verbonden zijn aan deze afdeling van de school, naar Nederland om heilpedagogische en sociaal-therapeutische instellingen te bezoeken en mogelijkheden te onderzoeken voor hun eigen school. Dit is voor hen heel inspirerend geweest en stimulerend.

Het IHF hielp mee met de financiëring van de opleiding in Moskou van een Armeense muziektherapeut en een Armeense heilpedagoog.

Deze zorggroep kost de school veel geld. Doorgaans krijgen ouders van kinderen met een extra zorgvraag geld van de staat, maar alleen als ze een reguliere school bezoeken. Omdat deze school particulier is, krijgen de ouders niets. Normaal bedraagt het schoolgeld rond 275 euro per jaar. Voor een heilpedagogisch kind moet dat 475 euro zijn (voor huur, salaris van de heilpedagogen en therapeuten voor massage, muziek, heileuritmie) Dit bedrag is voor veel ouders te hoog.

Ook in Armenie is een nieuwe wet die iedere school verplicht om in 2025 geintegreerde klassen te hebben, zonder dit met extra geld te ondersteunen. Omdat deze school hier nu 23 jaar ervaring mee heeft, wil men graag helpen met de extra scholing van de reguliere leerkrachten, dmv een heilpedagogisch seminar, mogelijk als extra bron van inkomsten. De besprekingen hierover waren in een vergevorderd stadium op ministerieel nivo. Maar na de recente revolutie in 2018 (waar men vooral heel blij mee is) moet weer opnieuw begonnen worden met de nieuwe regering.

In 2016 kwamen er 40 Syrische kinderen bij. Dit gaf een hoop onrust, omdat ze de taal niet kenden en heel ander onderwijs gewend waren. Er zijn sinds 2017 nog 18 Syrische kinderen van vluchtelingen van Armeense afkomst. Deze gezinnen kunnen hier blijven. Enige families zijn naar Canada vertrokken. In de hoogste klas zaten 18 Syrische kinderen die nu van school af zijn. De golf is tot rust gekomen. De meeste kinderen zitten in klas 4 en 5. (2018)

Samenwerking tussen de scholen van Georgië en Armenië.

In Armenie en Georgie hebben de vrije scholen inmiddels hun 20 jarig bestaan gevierd. In ongeveer dezelfde periode, na het uiteenvallen van de Sovjetunie en na een geheime verboden studiefase, zijn de scholen opgericht. Later zijn de leerkrachten elkaar wel eens tegengekomen op Duitse Lerarenseminars, maar tot contact onderling heeft dit niet geleid. Door de contacten met het IHF is dit op gang gekomen sinds 2011. Dit heeft geleid tot een jaarlijkse gezamenlijke zomercursus. Nu reizen niet meer veel leerkrachten naar buitenland, maar de cursusgevers komen het ene jaar in Jerevan, het ander jaar in Tbilisi. Ook vindt er sinds 2012 jaarlijks een uitwisseling plaats van de leerlingen van de 10e klassen. Ze logeren een week bij elkaar en werken samen. De muurschilderingen van de school in Tbilisi zijn hier het bewijs van: een mooie co-productie van Armeense en Georgische jongeren olv een ouder. Nu dit een paar jaar goed functioneert, heeft men zich afgevraagd waarom ze niet eerder contact hebben gezocht.

Inmiddels zijn de zomerseminars uitgebreid met leerkrachten uit Oekraine en Rusland. De leerkrachten willen hiermee voorleven dat, ondanks politieke spanningen, samenwerking en contact goed mogelijk zijn.

Zie ook: Therapiecentrum Mayri

Kleuterschool

De kleuterschool is ook particulier gevestigd in een afzonderlijke locatie. De wens om deze in of dichtbij de huidige Aregnazanschool te huisvesten is niet verwezenlijkt. In 2018 bestaat ze 27 jaar!

Bovenbouw

De regering in Armenië heeft besloten bovenbouwen los te koppelen van de onderbouwscholen en te concentreren in grote staatsscholen. De Waldorfschool zal alles op alles zetten om de bovenbouw te behouden. Het blijkt dat dit het beste kan door in het komende jaar (2011)met een nieuwe bovenbouwstroom te starten: de deuren gaan open voor instroom van leerlingen uit de reguliere scholen. Het is een uitdaging om voor deze leerlingen een aangepaste vorm te vinden, die naast het staatsonderwijs ook vrijeschoolelementen bevat.

Betrokkenheid van ouders

Het is nodig om de ouders van de scholieren in te schakelen om een aantal taken te ondersteunen van de medewerkers zoals, bijvoorbeeld, PR werk, zoeken naar nieuwe donateurs in binnen- en buitenland, omgaan met juridische vragen enz. Hier wordt aan gewerkt. Gebrek aan financiën hoeft voor de ouders geen belemmering te zijn om hun kinderen de school te laten bezoeken. Sinds de privatisering zijn er geen kinderen van school verdwenen om deze redenen. Ouders die meer kunnen betalen springen bij.

Kunstzinnige activiteiten

De school staat in Jerevan vooral bekend om haar circus- en toneeluitvoeringen die gedeeltelijk zelfs via de tv uitgezonden werden. Er worden officiële gasten uitgenodigd bij de eindtoneeluitvoeringen van de klassen: 1, 2, 3, 5 en 7. Ook worden openbare tentoonstellingen georganiseerd, b.v.: 2e klas: handwerk; 8e klas: kopieën van impressionistische schilderijen.

Aanmeldingen

De school is gegroeid; elk jaar komt er een nieuwe eerste klas. Terwijl het in de eerste jaren moeilijk was voldoende kinderen voor de klassen te vinden, stond de school al in het schooljaar 1997/98 voor een hoogst problematische taak: de noodzaak om leerlingen af te wijzen. De klaslokalen waren namelijk alleen maar geschikt voor ongeveer 30 kinderen.

Inmiddels heeft de school 10 klassen met in totaal 360 leerlingen.

Twee jaar achtereen hebben de leraressen Duits de prijsvraag van de Duitse ambassade gewonnen. Zij wonnen een reis naar Duitsland en een verblijf van 4 weken om bijscholingscursussen te volgen.

Kunstzinnige activiteiten

In de school werken tussen de 20 en 30 leerkrachten. Op muzikaal gebied gebeurt er veel: er zijn orkestgroepen gevormd, met hulp uit Nederland heeft de lier haar intrede gedaan en natuurlijk wordt er veel gezongen.

Salarissen

Na jaren zijn de inkomens van de vakleerkrachten sinds 2017 gelijk aan dat van de particuliere scholen. Dit is van belang om de vakleerkrachten bij de school te kunnen houden. De klassenleerkrachten verdienen zelfs meer, om de druk van meerdere banen te verlichten. Maar dit betekent zeker niet dat een 2e baan nu overbodig is.