Khanyisa Waldorf School is de enige vrijeschool voor speciaal onderwijs in heel Zuid-Afrika. Khanyisa betekent ‘oplichten’ in het Xhosa. De school staat op hetzelfde terrein als het CCE, het Centre for Creative Education. Dit is het opleidingsinstituut voor vrijeschoolleerkrachten. Khanyisa viert dit jaar feest want zij bestaat 30 jaar en voorziet kinderen met een ontwikkelingsachterstand iedere dag een veilige en passende onderwijsplek.

Op dit moment zijn er 5 klassen verdeeld over Grade 5-12. De in totaal 62 leerlingen komen vanuit alle windstreken met verschillende achtergronden en religies. De onderlinge tolerantie is enorm groot, er heerst een fijne en positieve sfeer. Kinderen weten allemaal dat ze ergens moeite mee hebben en zijn erg lief voor elkaar, dat schept een onderlinge band. Klassen zijn niet groter dan 12 kinderen in de onderbouw en 15 kinderen in de bovenbouw.

Na het periodeonderwijs in de ochtend, dat passend is bij de ontwikkelingsfasen van het kind, krijgen de leerlingen de rest van de dag praktijkgericht onderwijs. De volgende vakken worden aangeboden: pottenbakken, houtbewerken, naaien, handvaardigheid, EHBO, tuinieren en hospitality, beter bekend als ‘gastvrijheid en dienstverlening’. Dat laatste komt goed van pas in een regio die sterk gericht is op toerisme.

Daarnaast geven de kunstzinnige vakken zoals nat-in-nat schilderen, euritmie, vormtekenen, zingen, toneelspelen en uiteraard ook de vertelstof deze kinderen een therapeutische toevoeging aan de schooldag.

Het onderwijs begint hier vanaf klas 5, dat is meestal ook het moment dat kinderen echt niet meer meekomen in het reguliere onderwijs. Vaak worden ze dan na een lange zoektocht op deze school aangemeld. Deze kinderen zijn veelal getraumatiseerd door het vorige onderwijs. Veel leerlingen zijn vaak nerveus als ze er voor het eerst komen, gewend dat ze zijn geraakt aan opmerkingen als ‘je kunt niets, je bent dom’. Maar na een paar dagen merken de leerkrachten eigenlijk altijd dat de kinderen ontspannen en in de jaren er na langzaam weer tot bloei komen.

De school streeft er naar dat leerlingen de school verlaten als ze op een vergelijkbaar niveau zijn met het niveau van Grade 9, zodat ze een aansluitende opleiding kunnen volgen.

De school probeert voor de uitstromende leerling die geen vervolgonderwijs kan volgen, een leermeesterschap te vinden in een praktijk beroep.

De school krijgt slechts 10% financiële overheidssteun dat bedoeld is voor het onderhoud van het gebouw. 50% van de totale gelden komt van de ouderbijdragen. Het schoolgeld bedraagt ongeveer €18 per leerling per maand. Voor de rest (40%) is de school afhankelijk van giften en fondsen. Er zijn altijd geldzorgen, daarom wordt er zeer uitgekeken naar nieuwe leerlingen. De school probeert zich zichtbaar te maken bij scholen in de omgeving.

Het team van leerkrachten is een groep toegewijde en zeer ervaren leerkrachten met een achtergrond in het vrijeschoolonderwijs of een achtergrond in het speciaal onderwijs, en zijn zeer ervaren in het werken met leerlingen met een beperking. Ondanks de financiële uitdagingen waar de school mee te maken heeft, geven de leerkrachten iedere dag al deze kinderen hun liefde en geloof in hun eigen kunnen.

De wens voor de toekomst is het inrichten van een klein café annex winkeltje op het schoolterrein, waar leerlingen zelfgemaakt servies, textielwerk of houtsnijwerk kunnen verkopen, En daarnaast zouden de leerlingen zelfgemaakt voedsel kunnen gaan verkopen en zo leren omgaan met geld en klanten. En dat allemaal vanuit de veiligheid van de schoolomgeving.